เป็นเรื่องนานมาแล้วครับ ผมบังเอิญได้อ่านบทความที่เกี่ยวข้องกับ 2-3 บทความ มันกระตุ้นต่อมอยากโพสต์เหลือเกิน วันนี้เอาบทนำไปก่อน
โฮวาร์ด การ์ดเนอร์ ( Howard Gardner ) ศาตราจารย์ด้านจิตวิทยาชาวอเมริกัน กล่าวว่า คนเรามี
ความฉลาด อย่างน้อย 7 ประการอยู่ในตัว ประเด็นคือ
แต่ละคนมีทั้ง 7 อย่างในสัดส่วนที่ไม่เท่ากัน ผมบังเอิญเชื่อครับ .. มันก็น่าจะจริงนะ
ประการแรก คือ
ความฉลาดทางภาษา ( language ) ซึ่งเป็นความสามารถที่คนทุกวัฒนธรรมมี แต่ถ้าหากเป็นพวกกวี นักเขียนบทละคร บรรณาธิการ และนักพูดในที่สาธารณะ พวกนี้ จะมีความสามารถด้านนี้เป็นพิเศษ เคยอ่านกลอนของ อังคาร หรือ เนาวรัตน์ คงเข้าใจนะครับ ศิลปินอะไร แต่งได้หยดย้อย ประการที่สอง คือ
ความฉลาดทางตรรก-คณิตศาสตร์ ( logical-mathematical intelligence ) ซึ่งมนุษย์ทุกคนต่างก็มีเช่นกัน แต่ไม่เท่ากัน อะแฮ่ม อันนี้เคยเจอด้วยตัวเองครับ ผม(เคย) คิดว่าผมเก่งคณิตศาสตร์พอควรนะครับ แต่พอมาเรียนในชั้นสูง ผมรู้ขีดจำกัดทางคณิตศาสตร์ของตัวเอง-(รู้ว่าที่จริงเราไม่ฉลาดเลย) ยิ่งเวลาเจอพวก Genius มา Solve สมการต่างๆให้ดู .. เรารู้เลยว่า พวกเก่งจริงเป็นอย่างไร ว่ากันว่า พวกเก่งคณิตศาสตร์นี่ มักจะทำงานที่ยากๆ สลับซับซ้อน ใช้สมองเยอะๆได้ดี หมอ วิศวกร แม้กระทั่งนักบริหารที่เก่งๆ ก็ต้องเก่งคณิตศาสตร์ มองตัวเลขปร๊าดเดียว สมองประมวลผลได้เลย ประการที่สาม คือ
ความสามารถในการกำหนดพื้นที่และทิศทาง ( spatial orientation ) ซึ่งช่วยให้คนเราเดินทางข้ามมหาสมุทรหรืออ่านแผนที่ได้ และเดินกลับไปยังรถที่ตัวเองจอดได้ พรสวรรค์ข้อนี้เป็นสิ่งจำเป็นยิ่งสำหรับอาชีพบางอย่าง เช่น ประติมากร สถาปนิก หรือนักเขียนแผนที่ ประการที่สี่ คือ
ความฉลาดในด้านการใช้งาน-กลไกลทางร่างกาย ( physical-kinaesthetic ) โดยทั่วไป ความฉลาดนี้ ช่วยเราให้สามารถจดจำความเคลื่อนไหวต่างๆได้ คุณสมบัติบางอย่าง เช่น ว่ายน้ำ หรือ ขี่จักรยาน ใครที่ทำได้ก็จะทำได้ตลอดไป ความฉลาดข้อนี้ บรรดา นักกีฬา นักกายกรรม จะมีมากเป็นพิเศษ คนบางคนทำอะไรไม่เป็นเลย นอกจากเล่นกีฬา จะว่าเป็นพรสวรรค์ก็ใช่ (แต่อ่านพบว่า คนมีพรสวรรค์หลายคน ที่ค้นพบตัวเอง ก็พยายามพัฒนาให้ข้อเด่นตัวเอง ดีขึ้นไปอีก เช่น การฝึกซ้อม การฝึกเทคนิค) ประการที่ 5 คือ
ความฉลาดทางดนตรี ( musical intelligence ) คนเราทุกคนมีศักยภาพในการเป็นนักดนตรี สามารถผันทำนองเสียง ประสานเสียง และจังหวะให้กลายเป็นดนตรีได้ แต่ จำ "พ่อศร" ใน โหมโรงได้มั้ยครับ ตอนที่ไปเล่นพนัก เคาะระนาด เคาะสองลูก ก็จำได้ .. แถมยังเล่นเครื่องดนตรีอะไรก็ได้ ตะโพน ซอ ระนาด ฆ้อง .... แบบนั้นเรียก อัจฉริยะด้านดนตรีนะครับ
อีก 2 ความฉลาด ประการที่ 6 คือ
ความฉลาดทางด้านมนุษยสัมพันธ์ พวกนักล๊อบบี้ ผู้นำกิจกรรมต่างๆ ประการที่ 7 คือ
ความฉลาดในการรู้เท่าทันและเข้าใจตัวเอง อันนี้ อธิบายว่า อย่าง สิทธัตถะ , เชอเกียม ตรุงปะ , กฤษณะ มูรติ , ฯลฯ น่าจะมีเยอะ
ประเด็นแรกที่ผมอ่านจากหนังสือก็คือ ... มีคนเขียนไปถาม ประภาส (พี่จิกของน้องๆ) ว่า
ทำไมหลานอ่านหนังสือเท่าไรก็เรียนไม่เก่ง ประภาสเขียนทำนองว่า
"คนถามเข้าใจเรื่องความฉลาดคลาดเคลื่อนไปหรือเปล่า" เพราะความฉลาดนั้น แบ่งตาม การ์ดเนอร์ ก็ได้ตั้ง 7 อย่างนะ .. อะแฮ่ม จริงๆก็ไม่คลาดเคลื่อนหรอก แต่ว่าด้วยค่านิยมของสังคม บ้านเรา การเรียนเก่ง มักหมายถึงการเก่งด้านคณิตศาสตร์-วิทยาศาสตร์ เป็นหลัก อาจจะเพราะคาดหวังว่า เด็กๆโตขึ้นต้องเป็นหมอ เป็นวิศวกรกันนั่นแล... ความห่วงใยของพ่อแม่มิใช่เรื่องผิด
แต่ว่าปัจจุบัน พ่อแม่รุ่นใหม่ที่เข้าใจเรื่องนี้ก็มีมากขึ้น จะเห็นว่า พ่อแม่บางคนให้ลูกไปเรียนดนตรี ให้ไปฝึกซ้อมกีฬา (รวมถึง เต้นเชียร์ลีดเดอร์ ด้วยหรือเปล่า??? เห็นไปกันเยอะ ..) พ่อแม่บางคน เลือกให้ลูกเรียนพิเศษ วิชาวาดเขียน
ผมเชื่อว่า ถ้าค้นหาว่า แต่ละคน "เด่น" ด้านไหน ก็อาจจะช่วยพัฒนาศักยภาพของคนๆนั้นได้ พ่อแม่บางคนที่ผมพบมาในชีวิต ลูกชายถูกรีไทร์ เขาบอกเลย
"ทำไม อาจารย์ก็คนเดียวกัน หนังสือก็เล่มเดียวกัน ทำไมคนอื่นเขาสอบได้เกรดดีๆ " สิ่งหนึ่งที่ผมเคยอ่าน แล้วก็คิดว่า มันน่าจะใช่ .. แค่ คิดว่ามันน่าจะใช่เท่านั้นนะครับ เคยอ่านว่า
เด็กที่เรียนคณิตศาสตร์เก่ง มักจะเรียนวิชาอื่นๆที่เหลือ เก่ง เช่น อังกฤษ ภาษาไทย ฯลฯ หรือสูงมาระดับมัธยมหน่อย ก็พวก วิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีวะ... ตรงนี้ ผมคิดว่าน่าจะใช่.. มันอาจจะมีกลไกอะไรในสมองสักอย่าง ที่เชื่อมโยงเอาความเข้าใจเรื่องโน้น เรื่องนี้ มารวมกัน
